Шомыртның яман шештән саклаганын беләсезме?

Агачның чәчәген аткан вакытта җыялар һәм күләгәле урында киптерәләр. Кайрысын да шул чорда әзерләп куярга мөмкин. Аны башта кояшта тоталар, аннары 60-70 градус җылылыктагы мичтә киптереп бетерәләр. Агачның яфрагын җәй көне җыялар. 

Әзер чималның барысын да өсте ябылган савытта саклыйлар. Агачның кайрысын 3-5 ел кулланырга мөмкин. Яфрагы белән чәчәге 1 елдан дәвалау үзлекләрен югалта. 

Агачның яшь ботакларыннан салдырып алынган кайры бәвелне кудыручы чара булып санала. 

Ул ревматизм, бронхит, ютәл булганда файдалы. Төнәтмә ясау өчен 10 г кайрыны 1 стакан суга салалар һәм ярты сәгать кайнаталар. Сөзеп, стакан тулганчы кайнаган су өстиләр. Суынгач, көнгә 3 мәртәбә 1/3әр стакан эчәләр. 

Эчке органнарда яман шеш булганда, эмаль яки пыяла савытка 2шәр аш кашыгы кипкән шомырт чәчәге һәм кайры салалар. 3 стакан кайнар су өстәп, 6-8 сәгать төнәтәләр. Сыеклык караңгы төскә керергә тиеш. Сөзеп, ашарга ярты сәгать кала, көнгә 3 мәртәбә яртышар стакан эчәләр. Төнәтмәне салкынча урында 2 тәүлеккә кадәр сакларга мөмкин. 

Артрит белән авырганда 50 г шомырт кайрысын, 1 стакан аракы яки 40 процентлы спиртка салып, 14 көн караңгы урында төнәтәләр, вакыт-вакыт болгатып торалар. Сөзеп, көнгә 2 мәртәбә авырткан буынны уу өчен кулланалар. 

Шомырт белән эч кипкәндә, геморрой булганда, туры эчәк ярылганда дәваланырга ярамый. Ул шулай ук йөкле хатыннарга зыянлы. Шомырт белән күп дәвалану агулануга китерергә мөмкин.

* * * 

Язма "Акчарлак" газетасының архив саннарыннан алынды, 07 май 2015 ел № 19

akcharlak.com

pixabay.com фотосы